Wat is onvrijwillige zorg?
Alle zorgBeroeps- of bedrijfsmatig verleende zorg die kan bestaan uit bejegening, verzorging, verpleging, behandeling, begeleiding, bescherming, beveiliging en onvrijwillige zorg. waartegen een cliënt of zijn vertegenwoordiger zich verzet, is onvrijwillig. Dat staat in de Wet zorg en dwang.
De Wet zorg en dwang zegt dat je onvrijwillige zorg zo veel mogelijk moet vermijden. Onvrijwillige zorg mag niet, tenzij het noodzakelijk is om ernstig nadeel‘Ernstig nadeel’ betekent dat een cliënt een aanzienlijk risico loopt op: Levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige schade (psychisch, materieel, immaterieel of financieel), ernstige verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang, ernstig verstoorde ontwikkeling van hemzelf of iemand anders. Bedreiging van zijn veiligheid, doordat hij onder invloed van een ander raakt of door andere oorzaken. De situatie dat hij agressie van anderen oproept, doordat hij zich hinderlijk gedraagt. De situatie dat de veiligheid van anderen of spullen in gevaar is. te voorkomen. In dat geval doorloop je het Stappenplan van de Wet zorg en dwang.
In de Wet zorg en Dwang staan de volgende 9 vormen van onvrijwillige zorg:
-
Medische handelingen en therapeutische maatregelen.
- Iemand tegen zijn zin medicatie geven.
- Iemand tegen zijn zin eten of drinken geven, bij iemand tegen zijn zin bloedsuiker prikken.
-
Beperken van de bewegingsvrijheid.
- Rolstoel op de rem.
- Traphek plaatsen, iemand vastpakken, iemand fixeren.
-
Insluiten.
- Deur van slaapkamer of voordeur op slot doen.
-
Uitoefenen van toezicht op betrokkene.
- Toezicht door camera’s of sensoren.
- Gebruik van uitluistersystemen, iemand mag alleen samen met een begeleider naar de winkel of naar buiten.
-
Onderzoek aan kleding of lichaam.
- Controleren wat iemand bij zich draagt.
-
Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op
gedragsbeïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen.- Doorzoeken van de woonkamer op alcohol, drugs of scherpe voorwerpen.
-
Controleren op de aanwezigheid van gedragsbeïnvloedende middelen.
- Controleren op middelengebruik door urinetest.
-
Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten.
- Het houden van een huisdier verbieden.
- Bedtijden bepalen, bepalen wanneer of hoeveel iemand televisie mag kijken, bepalen wanneer iemand zijn telefoon mag gebruiken, of hoe iemand zijn kamer inricht.
-
Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek.
- Bepalen wanneer iemand familie mag zien.
- Bepalen wanneer en hoe vaak iemand contact heeft met vrienden.
Wanneer een cliënt en zijn vertegenwoordiger instemmen met de zorg die de cliënt ontvangt,
is de zorg vrijwillig. In dat geval hoeft het stappenplan van de Wet zorg en dwang niet doorlopen te worden.
Op die regel zijn drie uitzonderingen. Die uitzonderingen gelden als een cliënt wilsonbekwaam ter zake is, én:
- de cliënt gebruikt medicatie die invloed heeft op zijn gedrag;
- door de zorg wordt de bewegingsvrijheid van de cliënt beperkt;
- er is sprake van insluiting van de cliënt.
Als een cliënt en zijn vertegenwoordiger instemmen met een van deze vormen van zorg,
wordt dat gezien als vrijwillige zorg. Toch moet in deze drie situaties het Stappenplan uit
de Wet zorg en dwang worden doorlopen, alsof het wél onvrijwillige zorg is. Dat is nodig om extra zorgvuldig te zijn.
Meer weten?
De Nederlandse overheid heeft een handige website met uitleg over de Wet zorg en dwang.
